Edelgrootachtbaar college,

Dank voor de gelegenheid om het woord te mogen voeren. Ik doe dat namens Triodos Tragedie. Een pressiegroep van tien certificaathouders die zich gesteund weet door een achterban van circa 350 andere certificaathouders. Wij ondersteunen het verzoekschrift van Stichting Certificaathouders Triodos Bank.

Afgelopen voorjaar heb ik namens diezelfde stichting een onderzoek opgezet onder certificaathouders. Daaraan deden bijna 1.100 certificaathouders mee. Dat leverde veel belangwekkende uitkomsten op, maar die kan ik in mijn korte spreektijd niet allemaal behandelen. Ik beperkt me tot enkele even opmerkelijke als verontrustende resultaten.

Bij 97% - laat dit even tot u doordringen - bij 97% van de certificaathouders had het vertrouwen in de bank een forse knauw gekregen, bij meer dan de helft was het vertrouwen zelfs helemaal verdwenen. 16% was inmiddels overgestapt naar een andere bank, 41% overwoog dit, 34% wist het nog niet of kon niet overstappen want had afgezien van certificaten geen andere relatie met de bank. Slechts 9% zei de bank trouw te blijven.

Tot zover dat onderzoek. Ik wil deze gelegenheid verder gebruiken om de mensen achter deze percentages voor het voetlicht te brengen. De juristen die aan het woord kwamen hebben zich uitgeput in feitelijkheden, procedurele aspecten, wettelijke bepalingen, jurisprudentie en wat dies meer zij. Ik wil de rest van mijn vijf minuten spreektijd gebruiken om hier een meer menselijke inkleuring aan te geven.

De gevolgen van de Triodos Tragedie voor het persoonlijk leven van certificaathouders zijn groot, soms desastreus. Mensen die met de aanschaf van certificaten meenden een goed aanvullend pensioen te hebben opgebouwd, kunnen al jaren niet bij hun geld, zien een aanzienlijk deel van hun bezit verdwijnen, moeten opeens rondkomen van alleen AOW, leven in armoede, moeten daarom langer doorwerken dan gepland, moeten geld lenen van hun kinderen, kamers verhuren aan studenten. Mensen die geld opzij hadden gezet voor een nieuwe woning moeten intrekken bij hun ouders. Mensen die gespaard hadden voor verduurzaming en verbouwing kamperen nu in eigen huis met een noodkeuken en een half afgemaakte badkamer. Ondernemers met een pensioen BV krijgen geen pensioen, maar moeten er wel belasting over afdragen. Erfgenamen kunnen niet bij hun erfenis maar moeten wel afrekenen met de fiscus. Mensen moeten een adoptieproces staken omdat ze de volgende stap in een procedure niet kunnen betalen. Iemand met een terminale ziekte is bang dat zijn begrafenis niet kan worden betaald. Iemand met Alzheimer kan niet worden opgenomen in een verpleeghuis omdat de vermogens afhankelijke bijdrage niet kan worden betaald. Kortom, een en al ellende.

Maar het raakt certificaathouders niet alleen in de portemonnee. Ook in het hart. Ik refereerde al aan het verdwenen vertrouwen in de bank. Ik wil tot slot van mijn bijdrage een stuk of tien certificaathouders heel kort aan het woord laten.

1.    “De impact is enorm. Ik heb in mijn lessen als docent economie aandacht besteed aan het verschil tussen systeembanken en Triodos. Jarenlang probeerde ik mensen in mijn omgeving zover te krijgen dat ze ook over zouden stappen. Een vriend heb ik geadviseerd certificaten te kopen. Hij neemt het me niet kwalijk, maar toch. De hele situatie heeft mijn vertrouwen in positieve mogelijkheden t.a.v. duurzaamheid etc. geknakt. Het is diep triest.”

2.    “Ik ben het vertrouwen in de bank volledig kwijtgeraakt. Ik voel me zó bedrogen.”

3.    “Georganiseerde diefstal, en wanbeleid. Mensen jaren verleiden in te stappen op misleiding. En dan nog hoogmoedig communiceren. Ik heb er geen goed woord voor over.”

4.    “Ik wil met die boevenbende nooit meer iets te maken hebben.”

5.    “Wat me het meest heeft gestoord is de glibberige taal die Triodos en SAAT uitslaan. Ik had niet gedacht dat 'mijn' bank zich daartoe zou verlagen.”

6.    “Het is werkelijk schandalig dat de bank de resultaten van haar eigen enquête tegen ons gebruikt.”

7.    “Ik ben diep teleurgesteld dat ‘mijn’ bank die het verder prima doet, en geen problemen kent, ons als geldverschaffers zo in de kou laat staan en zelf vrolijk verder gaat, alle onzin uitleg en slap gepraat ten spijt. Ik heb alle middelen en beleggingen weggehaald bij Triodos en ben overgestapt naar de ASN. Ik voel me schandalig behandeld en ga ze dit niet vergeven.”

8.    “Verbijsterd was ik toen ik ontdekte dat een deel van mijn geld niet meer op mijn rekening stond. Ik dacht aan online fraude maar na even zoeken en googelen was het nog erger, het bleek de bank zelf te zijn die mijn geld had gestolen. Mijn geld was deels weg, staat in zijn geheel vast en blijkt straks in het ergste geval niets meer waard te zijn. Ik schaamde me. Had ik iets over het hoofd gezien? Maar dat is niet zo. De bank heeft haar spelregels veranderd. De bank doet nu alsof het stelen van mijn geld mijn eigen schuld is. Alsof je wordt verkracht en dan te horen krijgt dat het je eigen schuld is omdat je een te kort rokje aan hebt.”

9.    “Nog het meest irritante is dat wij bij online bijeenkomsten ongewenst de hemel in worden geprezen. Want wat zou de bank toch zonder ons, ‘bevlogen en gemotiveerde aanhangers', moeten doen? Ook al explodeert het scherm bijna van de verontwaardigde opmerkingen van certificaathouders, de persoon in beeld blijft genoegzaam glimlachen en ons prijzen dat we 'het hogere doel' aanhangen! Eigenlijk komt het er op neer dat we blij moeten zijn dat we ons geld mogen kwijtraken voor 'het hogere doel'.”

10.     “Het voelt zo onrechtvaardig. Als kleine spaarder bewust gekozen voor een duurzame bank en duurzame certificaten. Geld opzij gezet voor studie kinderen. En nu, kun je er gewoon niet meer bij! Je eigen geld! En, ook nog eens eenderde in prijs gedaald. Weg kapitaal! En ze verkochten het als waardevast. Ik ben zo vreselijk boos! En, ze lijken er ook nog mee weg te komen. Waarom kan niemand ingrijpen? Ik voel me zo alleen....”

11.    “Ik wilde lange tijd hun idealen blijven ondersteunen, maar nu is de maat vol. M.i. moet er een rechter aan te pas komen.”

Edelgrootachtbare, ik hoop van harte dat u die opvatting deelt.

Amsterdam, 22 december 2022
Jan Janssens